Lời đề tựa:
Khi
theo dõi cuộc chiến Ukraine-Nga tôi thấy: người ta đánh trận bằng cách cập nhật
hình ảnh trên Google Meet, đôi khi trao đổi thông tin được thực hiện qua Telegram, vị trí được chỉ điểm bằng
Twitter, bị thương vong chỉ vì quên tắt điện
thoại thông minh ... Công nghệ tạo nên những điều thật lạ lẫm.
Đoạn
trích dưới đây lấy từ 1 blog, ghi chép lại
một loạt đoạn trao đổi trên mạng xã hội, của người viết với một người Mĩ đang hoạt động tình
nguyện ở tiền tuyến Ukraine.
Người
Mĩ hoạt động tình nguyện này (tạm viết là: UVT) đến Ukraine đầu tháng 3/2022,
trước đó đã liên hệ với một nhóm hỗn hợp, có cả người Ukraine và người nước
ngoài, ở Tây Bắc Kyiv. Đơn vị này có nhiệm vụ xác định các đội pháo binh Nga ở
giai đoạn đầu, khi chúng tiến vào Kyiv; sau đó là truy đuổi, khi chúng rút lên
phía Bắc. Sau khi quân Nga từ bỏ mặt trận Kyiv, họ được điều tới Donbas, thực
hiện các nhiệm vụ trinh sát và chống trinh sát ban đêm, dọc theo tiền tuyến.
Người
lính này là đã nhiều tuổi, từng tham chiến ở chiến trường Việt Nam. Những trao
đổi của ông về cách sử dụng những thiết bị công nghệ, đặt biệt là những sản phẩm
công nghệ dân sự trong cuộc chiến, khiến tôi thấy bất ngờ.
Hết đề tựa.
https://ukrainevolunteer297689472.w...ad-some-cool-james-bond-fold-out-dish-but-no/
"Ước gì tôi có cái antenna chảo gấp gọn được, kiểu James Bond ấy, cơ mà không"
24/6/2022UVT: Gần đây tôi rất bận. Vừa trở lại sau quãng nghỉ ngắn. Địch cố phá vỡ phòng tuyến, nhưng đến lúc này chúng tôi vẫn đang khiến chúng phải nản lòng. Đã có pháo binh tốt hơn và nhiều hỗ trợ hơn từ các lực lượng phía Bắc.
Người viết (NV): Ông vẫn ở
Đông Bakhmut?
UVT: Ngay lúc này là hướng Nam. Vừa thức dậy sau khi ngủ được 5
tiếng. Mấy ngày qua có lẽ tôi đã bắn hết 50 băng đạn. Cây 74 cũ của tôi phải
thay nòng rồi.
NV: Có vẻ tình hình tiếp tế của các ông được cải thiện rồi. Có
thấy thiết giáp địch không? Có bộ binh Nga, lính dù, hay bọn li khai?
UVT: Tôi có thấy đồng phục của chúng còn mới, nhưng khó mà biết
được, dường như chúng đều mặc đồ Nga cả. Đám thiết giáp giờ lùi về phía sau một
chút, có vẻ gần đây địch dùng chúng như thể pháo tự hành ấy. Tôi biết ít nhất 5
xe bị hạ, 2 tăng và 3 APC. Chắc chắn còn nhiều nữa. Nhóm chúng tôi bắn M72 hạ
được một xe tải đang chở đầy lính.
--------
Một phần vấn đề pin của tôi là do bộ thiết bị dùng
để dò và giả tín hiệu EM (người dịch: EM -> electromagnetic, điện từ) phát
ra từ các khí tài Nga. Đến giờ vẫn chưa có nhiều cơ hội dùng nó, nhưng đã nghe
được vài thứ thú vị. Tôi thường xuyên mang nó theo, cần thu thập nhiều dữ liệu
hơn nữa. Khó mà bắt được tín hiệu của drone, lí do thì rõ ràng rồi, nhưng đám
C&C thì dễ.
Đang sử dụng bộ SDR (người dịch: SDR ->
software-defined radio, radio được xử lí bằng phần mềm) với một module dò sóng,
mạch FPGA để chỉnh tần số và lọc tín hiệu, antenna định hướng gấp gọn được, máy
tính bảng Getac loại 8 inch, nhiều phần mềm để giả tín hiệu và giải mã. Tôi có
10 USB loại 1 TB để trút dữ liệu. Nhất định phải đem được đám này ra khỏi
Ukraine.
Một chiếc máy tính bảng 8 inch của Getac |
Mấy thứ ấy hầu như là COTS (commercial off the shelf; người dịch: có sẵn trên thị trường), trừ mạch FPGA, nó được làm riêng. Tôi sẽ trao hết lại cho những ai quan tâm đến chúng. Có cả danh sách những con drone mà tôi chú ý, hầu hết là loại mới, Orlan-10, Forpost, LEER và V-MV. Nhưng khó mà tóm được đám drone, trừ khi chúng bay đủ thấp và lượn lòng vòng. Khá dễ truyền tín hiệu GLONASS giả đến chúng. Với GPS mà đám drone nước ngoài dùng thì cũng vậy. Tôi có thể làm chúng mất dấu mục tiêu một lúc, thậm chí bay lạc đi mất. Nhưng thiết bị nhỏ của tôi chỉ có tác dụng tạm thời thôi.
Đám SDR này mà rơi vào tay kẻ xấu thì cực kì nguy hiểm. Bảng mạch và phần mềm gián điệp thì rất sẵn. Tất cả phần mềm của tôi là lấy từ GitHub, miễn phí. Phải dùng cả Win 10 và Linux, vì có những thứ chỉ chạy trên một hệ điều hành. Mạch FPGA là chế lại từ chiếc Rasberry Pi... Khà khà! Cái Getac là đồ cũ, mua trên eBay. Đắt nhất là đám USB Corsair, mỗi cái tầm 280 USD (người dịch: ~6,8 triệu VND). Tôi dùng dongle RTL-SDR và máy RSPdx của SDRplay. Có cả giao diện phần mềm cáp ảo để định tuyến tín hiệu, nên tôi có thể dò và giải mã các liên lạc radio qua vệ tinh.
Tôi đang theo dõi một số tài khoản chuyên về SDR để tìm hiểu thêm, nhưng không biết có thể làm gì với nó.
Tất nhiên là không thể ghi lại và giải mã nhanh chóng tín hiệu EM của drone. Nhưng khi đã giải mã xong, và tín hiệu đó xuất hiện lại, bạn có thể vui chơi với chúng. Từ dữ liệu cảm biến bên ngoài mà tôi thu được, tất cả chúng dường như có bus dữ liệu giống nhau.
Có thể nghe gần như mọi tín hiệu EM phát ra, tuỳ vào antenna. Có thể xâm nhập vào bất kì thứ gì chưa mã hoá. Đáng kể nhất là máy bay, hàng hải, trạm vũ trụ, tín hiệu sóng ngắn, trạm radio nghiệp dư, điện thoại vệ tinh, dữ liệu vệ tinh, dữ liệu ô tô. Thiết bị của tôi có thể mở cửa xe, bằng cách đi qua tín hiệu cảm biến áp suất lốp. Vào được PCM (người dịch: PCM -> powertrain control module, bộ điều khiển truyền động) là điều khiển được một chiếc xe hiện đại. Với bất kì hệ thống nào dùng bus máy tính cũng tương tự.
NV: Ông có nghe rõ được liên lạc của bọn Nga không? Có nhiều
video quay cảnh chúng dùng radio Baofeng không mã hoá ấy.
UVT: Nghe được nhiều đấy. Tôi ghi lại nhờ SDR, thao tác bằng tay
hoặc dùng qui trình dừng-quét-ghi. À, quét-dừng-ghi. Có thể tìm hướng nhờ cái
antenna Yagi nhỏ, gấp gọn được. Chúng mà liên lạc về thông tin vị trí, tôi sẽ nắm
được.
NV: Tôi nghĩ cái đó dùng để chống trinh sát thì hay lắm. Nghe
nói đồ Yagi cũng tốt. À, tôi tưởng đấy là một hãng sản xuất.
UVT: Nó là một loại antenna chứ, tính định hướng rất cao. Chiếc
này nhỏ xíu, tôi dùng nó cho tần số từ chừng 100 KHz đến tận 3 GHz, vượt xa mức
làm việc tối ưu, nhưng nó hoạt động vẫn ổn. Ước gì tôi có cái antenna chảo gấp
gọn được, kiểu James Bond ấy, cơ mà không... Chúng chẳng phải đồ tinh vi gì, việc
thiết lập tương tự nhau thôi.
--------
Vài ngày trước, -- cười phá lên về việc có thể tới
một nửa đơn vị chúng tôi là đám tình báo hay quân nhân sheep-dip (người dịch:
sheep-dip -> đưa lực lượng chính qui ra tham chiến, mà không phải với tư
cách lực lượng chính qui).
NV: Ông có nghĩ một số lính nước ngoài là quân sheep-dip thật
không? Tôi cho là có các lực lượng đặc nhiệm phương Tây hoạt động lén lút,
nhưng sheep-dip thì không nghĩ tới.
UVT: Nếu đúng thì tôi cũng không ngạc nhiên.
NV: Tôi có nghe tin một vài nòng M777 đã chịu quá nhiều phát bắn,
và phải thay rồi.
UVT: Người Yook (người dịch: Yook -> Ukraine) sẽ cần nhiều hỗ trợ về thứ đó, để nó phát huy hiệu quả
trong dài hạn. Điều cốt yếu với pháo binh chính xác là có đủ pháo và đạn. Tất
nhiên còn chuyện bảo dưỡng nữa. Tôi muốn biết liệu có nhân sự nước ngoài nào
đang QT lo việc đó không.
NV: Nhân tiện, có vẻ Ken Rhee bị thương và về Hàn Quốc rồi.
UVT: À, tôi không nghe được tin gì thêm về cậu ấy.
NV: Có vẻ Rhee đã vi phạm luật Hàn Quốc khi đi chiến đấu cho nước
ngoài... chắc ít lâu sau mới gặp lại anh ta...
UVT: Ờ, dư luận về cậu ấy ở Hàn Quốc dường như không được hay lắm.
Có hơi phô trương...
NV: Ông thấy có thêm lính nước ngoài đến không? Gần đây chẳng
có nhiều tin về việc đó.
UVT: Một phần bọn họ đến rồi đi, hầu hết là đi ngay khi nhận ra
cuộc chiến này không dễ dàng, và rằng họ phải chiến đấu theo lệnh.
Nghe nói chúng tôi sẽ có người mới đến tăng viện,
nhưng cũng nghe nói là họ mệt mỏi rồi.
NV: Hả, họ nhập đơn vị khác vào nhóm các ông?
UVT: Chúng tôi không chắc, tôi nghĩ hầu hết là người từ mặt trận
khác đến. Cơ mà chẳng biết có đủ tiếp tế cho họ không.
NV: Đã di tản thường dân khỏi tiền tuyến chưa? Gần đây chúng
tôi không nghe nhiều tin về thương vong của dân thường nữa, trừ khi có tên lửa
bắn vào Kyiv hay Odesa. Hi vọng thế là tốt, không phải là có xảy ra nhưng chẳng
ai đưa tin.
UVT: Rồi, trừ các khu vực thành thị, vẫn còn nhiều người dân ở lại.
Khó trách họ được, nhưng cũng khó hiểu. Chúng tôi mà bị đẩy lùi là họ sẽ khổ đấy.
Hầu hết thương vong là do pháo bắn. Có vẻ bọn Nga đã tập trung pháo binh vào chỗ
chúng tôi, thay vì các đô thị.
Phản pháo của người Yook đang tốt lên từng
ngày, việc dùng drone tìm mục tiêu để phản pháo họ cũng khá hơn nhiều rồi.
NV: Tôi đang xem Bakhmut và Opytne trên Google Maps. Các ông
đang giữ con sông à?
(người dịch: Opytne, gần Bakhmut
https://www.google.com/maps/place/Opytne, Donetsk Oblast, Ukraine,
84571/@48.5801266,38.0194483,13z/data=!4m5!3m4!1s0x40dfe70430cfe473:0x5b0adc69381af112!8m2!3d48.5512681!4d38.0185362)
UVT: Chủ yếu là cố giữ xa lộ. Con sông là vị trí để rút lui về,
tuỳ vào việc bạn ở đâu. Có vài cây cầu bắc qua, nó như là dây đai an toàn, về mặt
tinh thần ấy. Ngay lúc này tôi đang ở phía SW con sông.
Chúng tôi đạt được thoả thuận rằng cứ ra tiền tuyến
3 ngày, thì được rút về nghỉ ít nhất 1 ngày, tất nhiên trừ khi tình hình xấu
đi. Vấn đề là thời gian ở ngoài đó hầu như chúng tôi không ngủ, chỉ chợp mắt một
chút ở chỗ có che chắn. Tất nhiên chúng tôi có thể ngừng làm lính tình nguyện,
chuyển sang bộ binh.
--------
Chú ý: tôi tắt hết thông tin trên điện thoại vệ
tinh của mình, trừ số IMEI, và chuyển tin SMS lên Twitter bằng short burst. Làm
cái này bằng cách kết nối điện thoại thường với điện thoại vệ tinh. Mất khoảng
1 USD/KB ấy (người dịch: ~24000 VND).
NV: Tôi không ngờ truyền dữ liệu qua vệ tinh lại đắt thế.
UVT: Thế là thường, đặc biệt với burst SMS. Có phí hàng tháng nữa...
-Hết đoạn trích-
Bạn có thể xem thêm
nguyên tác tại: ĐÂY
Hoặc xem bản dịch tại: ĐÂY
Đăng nhận xét